By Katy Vanderstraeten
Wat is het verschil tussen ADHD & ADD?
Iedereen is wel eens druk, impulsief en verstrooid…
Maar als je te snel afgeleid, te druk en hyperactief bent en je ervaart moeilijkheden op school, het werk, het huishouden of binnen relaties en het bepaalt ook deels jouw functioneren, dan herken je je misschien in de symptomen van ADHD.
Een prachtige brief van de Zweedse blogger Nadia Salwin over ADHD , die werd vertaald op www.ongelooflijk.co.
“Ik ben net zoals jij, maar toch heel anders.
Ik voel dezelfde gevoelens, ervaar dezelfde dingen. Maar gewoon net een beetje heviger. Als ik gelukkig ben, ben ik dolblij. Als ik boos ben, ben ik heel boos. Als ik verdrietig ben, ben ik er kapot van. Als iemand me pijn doet, voelt het alsof de hele wereld ten onder gaat. Alsof ik steeds opnieuw ervaar hoe erg het nu net was.
Soms neem ik alles persoonlijk. Bij alles wat er gebeurt lijk ik betrokken. En omdat mijn hersenen iets anders werken dan bij anderen, moet alles er bij mij op een andere manier uitkomen, meestal via mijn grote mond. En dan klink ik misschien boos. Je denkt misschien dat ik overdrijf. Maar omdat ik – bij wijze van spreken – geen uitlaatklep in mijn hersenen heb, zijn dingen die met mij gebeuren meteen heel groot voor mij. Ik krijg geen kans om met mijn gedachten dingen voor te sorteren en de onzinnige gedachten eruit te filteren.
Ik ben geen slechte luisteraar, maar soms vind ik het moeilijk om me te concentreren. Een kraan die druppelt, een auto die voorbijrijdt; al dit soort dingen kunnen me afleiden. Ik zie je lippen bewegen, en soms, het spijt me, kan ik me niet concentreren op wat je zegt, hoewel ik het echt probeer.
Ik wil jou niet negeren, maar er zijn gewoon zoveel andere dingen om naar te luisteren. En als we in een volledig stille ruimte zijn, luister ik niet naar de stilte maar naar de gedachten in mijn hoofd. Want daar, daar het nooit stil.
Soms word je moe van me omdat ik je iets heb gevraagd en bijna onmiddellijk daarna dezelfde vraag opnieuw stel.
Nee, ik ben niet dom of heel langzaam van begrip. Het antwoord dat je me gaf is gewoon verloren gegaan tussen al de andere gedachten in mijn hoofd. Dus dan moet ik het opnieuw te vragen. En misschien nog een keer om het te onthouden.
Ik kan niet rustig op de bank liggen voor een avondje film. Na een tijdje begint het te kriebelen in mijn lichaam, verlies ik mijn concentratie en kijk naar allesbehalve wat er gebeurt op het scherm. Dan vertelt mijn lichaam dat ik wat anders wil doen. Mijn geduld is alweer opgeraakt hoe goed de film ook is. Geef mijn vermoeide hersenen dan een pauze van tien minuten, zodat we weer verder kunnen kijken. Mijn hoofd kan al die indrukken gewoon niet zo snel verwerken.
Word je boos op mijn eeuwige gefriemel aan mijn telefoon, kleding en alles wat ik in mijn handen kan krijgen? Het is gewoon mijn manier om me te concentreren.
Af en toe kan ik jouw gevoelens niet begrijpen. Maar ik begrijp zo veel meer dan ik onder woorden kan brengen.
Want als ik ergens sterke gevoelens over heb, worden mijn hersenen door deze emoties in beslag genomen en krijg ik geen woord over mijn lippen. Dan ben ik druk bezig om mijn lichaam te beheersen, zodat ik geen ongewenste acties tegen mezelf of tegen anderen ga uitvoeren.
Laat ik overal dingen slingeren? Chaos is mijn manier om orde te houden. Want het is een chaos in mijn hoofd, dus voel ik mij veilig in de chaos. Dan heb ik juist het gevoel dat ik alles onder controle heb.
Ben je verrast dat ik het ene moment boos word en het volgende moment heel blij ben? Probeer het niet te begrijpen. Mijn stemming wordt volledig beheerst door mijn gevoel, dat altijd de bovenhand krijgt. En die emoties kunnen snel veranderen. Mijn hersenen zijn constant in beweging. Waarom heb ik vaak conflicten met anderen? Dat is gewoon omdat ik een hekel heb aan onrecht en weiger om weg te kijken, als andere mensen in de problemen komen.
Mij ergens mee bemoeien is mijn specialiteit. Ik doe het niet om vervelend zijn, maar omdat ik niet de lafheid heb die kenmerkend is voor andere mensen. Ik denk niet aan de gevolgen van mijn acties en begeef me vaak in gevaarlijke situaties met mensen waar ik medelijden mee heb. Je denkt misschien dat ik een expert ben in het mezelf in verlegenheid te brengen. Je ziet het goed: ik kijk niet goed uit, spring in plassen water of lach hardop in gênante situaties. Ik doe wat er in mij opkomt. Zoals ik me op dat moment voel. Ik heb geen tijd om na te denken over wat andere mensen over mij zullen denken. Er zijn zoveel dingen die me afleiden.
Ik kan instructies niet zo snel begrijpen. Soms moet je me tien keer iets uitleggen, tot ik het in één keer begrijp. Of als iemand anders het uitlegt en ik het ineens begrijp. Voor mij is het niet het belangrijkste wat je precies zegt, maar hoe je het zegt. Word je er moe van dat ik altijd de sleutels verlies als we ergens heen gaan? En ze dan thuis gewoon in mijn jaszak vind?
Het is gewoon even wennen. Mijn brein is zo druk met de omgeving dat het geen tijd heeft om zich te herinneren waar dingen uiteindelijk liggen.
Meer over de verschillen tussen ADHD & ADD
Wij, mensen met ADHD/ADD leven intensief. We willen meer weten. Wij haten meer. We rouwen meer. Maar we hebben ook meer lief. Want als we van iemand houden, doen we het niet alleen met ons hart, maar met ons hele lichaam. Maar als je voelt dat je er even niet meer tegen kan? Neem een pauze. Neem een pauze van ons, we kunnen heel stressvol zijn. Er is altijd wel iets met ons aan de hand. We zijn constant in beweging. Maar we zijn niet alleen intens en hyperactief. We zijn ook intelligent en creatief. We hebben gewoon een andere manier om over dingen na te denken, omdat onze hersenen niet filteren. We moeten overleven op onze eigen manier van zijn en handelen.
Je moet ons een kans geven.
Geef ons een kans om precies te zijn wie we zijn, laat ons profiteren van alle positieve dingen die onze beperking met zich meebrengt en geef ons de kans om te laten zien hoeveel we om je geven. Je zult ons uiteindelijk begrijpen. En wees er trots op dat je deel uitmaakt van onze reis en ontdek de wereld via ons perspectief.”
In het Amerikaanse handboek voor psychische aandoeningen, DSM IV, bestaan er drie types van ADHD (Attention deficit hyperactivity disorder). Het is belangrijk in het oog te houden dat symptomen van ADHD sterk kunnen wisselen in ernst en aard, afhankelijk van de context en de eisen die aan iemand gesteld worden. Lees meer over het precieze verschil tussen ADHD & ADD.
Het gecombineerde type
De meeste personen hebben ADHD van het gecombineerde type.
Ze zijn verstrooid, slecht georganiseerd, maar ook druk en onbezonnen.
Personen met het gecombineerde type ADHD hebben trekjes van zowel het klassieke ADD als ADHD en zijn daarmee in meer of mindere mate impulsief, hyperactief en makkelijk afgeleid.
Concentratieproblemen
- Moeite hebben met details en slordigheidsfouten maken.
- Snel afgeleid zijn, niet goed luisteren.
- Dingen niet afmaken en van alles tegelijk doen.
- Vergeetachtig zijn en gemakkelijk dingen kwijt geraken.
- Concentratie voor korte tijd maar interessante zaken lukt vaak wel.
Hyperactiviteit
- Niet stil kunnen zitten, steeds met handen of voeten bewegen.
- Een gevoel van continue innerlijke rusteloosheid.
- Niet kunnen stoppen met praten.
- Moeite hebben met ontspannen.
Impulsiviteit
- Niet denken maar doen.
- Het antwoord op een vraag er al uitgooien voordat de vraag is gesteld.
- Impulsief omgaan met geld, gokken, relaties en werk/baan.
Het overwegend hyperactieve/impulsieve type
Personen van dit type vallen op door hun drukke en impulsieve gedrag. Voor mensen met ADHD is het zeer lastig om stil te zitten, structuur te volgen en zich aan de regels te houden omdat ze een voortdurende behoefte hebben om actief en impulsief te zijn.
Het overwegend onoplettende type (ADD)
Personen met dit type hebben vooral last in organisatie, aandachts- en planningsproblemen. Ze zitten vaak te dromen, hebben een hoofd vol gedachten en missen een heleboel informatie op korte termijn. Ze kunnen soms een stille en teruggetrokken indruk geven omdat ze vaak overgevoelig zijn aan uitwendige prikkels en dan hebben ze de behoefte om deze opgedane ervaringen in stilte te verwerken. Vaak wordt dit type pas gediagnosticeerd tijdens de adolescentie of later omdat de kenmerken minder opvallen wegens het ontbreken van de hyperactiviteit in vergelijking met ADHD.
Als ADHD coach leren we personen met ADHD, beter omgaan met hun ADHD zodat de symptomen een minder grote impact heeft op hun leven & tijd. Ook gaan we kijken naar wat wel werkt… en proberen we zoveel mogelijk de sterktes in hun leven te zetten.
Heb je de diagnose ADHD of herken jij je in een paar symptomen van AD(H)D en wil je hieraan werken dan kan je ook bij mij terecht voor ondersteuning op maat.
Heb je vragen? Neem gerust contact met me op:
ADHD coach & TIME – FOCUS – BALANCE coach
